Tek odaklı camların çerçeveye doğru montajı, muhtemelen eksik eğitim ve yeterli önemi göstermemek sebebiyle yanlış yapılmaktadır. Bunun doğruluğu hepimizce bilindiği halde, önemsenmemesini şahsen anlayamamaktayım.
İşimizin en temel kuralı olan merkezleme ve pupilla mesafesi ölçümü ya yapılmamakta ya da yapılsa da uygulanmamaktadır. Desantrasyon ötesi kaydırma yapılarak istenmeyen prizmatik etki oluşturulması, mutsuz gözlük kullanıcıları yaratmamıza ve önemimizi bir türlü kazanamamamıza yol açmaktadır. Şahsen yapmamız gerekeni bilip de daha ince cam çıkarmak uğruna gereksiz desantrasyon (kaydırma) ile yapılmış gözlük kullandıranların helal kazanç sağlamadığını düşünmekteyim. Bunun için öncelikle müşteriye anlayabileceği dilde durumu izah edip, yüzüne göre nasıl çerçeve seçmemiz gerektiği konusunda yönlendirmemiz ve ustalığımızı göstermemiz gerekmektedir.
Halk arasında dinlendirici diye tabir edilen düşük diyoptrili tek odaklı camlarda çok fazla sorun yaşanmasa bile bu camlarda da gereksiz kaydırma yapmak için düşük diyoptri bahane olmamalıdır. Yüksek diyoptrili camlarda memnuniyetsizlik zaten bariz bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Çerçevenin yüzde yaptığı açı (pandoskopi), camın gözden uzaklığı (verteks), camın inceltilmişliği (indisi) en önemli konulardır. Bu noktada kişinin gözlüğü takma şekli bile önemlidir. Gözlüğü önde kullanan miyop bir kişi, doktor doğru numarayı verse bile konkav camın etkisi gözden uzaklaştıkça azaldığı için eksik görecektir. Bu da hiç istemediğimiz sonuçlar çıkarmaktadır karşımıza. Özellikle miyoplarda “Hiç yoktan iyidir” deyip hatayı da tespit edemediklerinden, kullanıcılar sizin iş bilginize de güvendikleri için bu yanlış gözlüğü sürekli takarlar. Hipermetroplar ise memnuniyetsiz müşteri olup olayın ne olduğunu, işinin ehli bir gözlükçüye denk geldiğinde çözerler ki en sadık müşteri olabilirler farkı yaşattığınızda. Bu noktada şunu dediğinizi duyar gibiyim; “Eee, müşteri uygun bir çerçeve almak istemiyor ve yanlış çerçeve istiyor”. O zaman da seçtiği çerçevelerin pandoskopik açı, verteks mesafesi gibi parametrelerini hesaplayarak kişiye özel tek odaklı cam takmanızı öneririm.
Diğer bir konu (-) konkav (miyop) mercekler tepe tepeye, (+) konveks (hipermetrop) mercekler taban tabana yapışık prizma şeklindedir. Cisimlerden gelen ışınların sadece camın optik merkezden geçtiği gibi aynı doğrultuda geçip görme bölgesine ulaştığını bilirsek, optik merkezi kaydırarak (desantre ederek) müşterilerimize ne yaşattığımızı biraz olsun anlayabiliriz. Örnek vermek gerekirse miyop bir insanın çerçevesine camı ince çıkartmak adına optik merkezi dışa kaydırıp yani ortalayıp takarsak gözünün önüne tabanı içerde prizma koymuş gibi oluruz. Bir insanın gözlerini, odaklanmak için dışa kaydırma ihtimali anatomik olarak mümkün olmadığından; “Benim migrenim var” diye gezen bir sürü insan çıkar karşımıza. Ben bu açıklamaları yaparak ve doğru gözlük vererek birçok migren hastasını iyileştirmişimdir 🙂 Ve camın optik merkezden uzaklaştıkça kenarlara doğru dağıldığını, görüntünün aberasyon oluşturduğunu da unutmamak lazım.
Taylan KÜÇÜKER hocam ilk prizma dersimize girdiğinde şöyle sormuştu sınıfa; “Prizma ile ilgili bilgisi olan var mı?” 100 kişi öyle bakmıştık “Bilmiyoruz” gibi mırıldanmalar olmuştu. Dedi ki “Hepiniz bunu yapıyorsunuz, hepiniz uyguluyorsunuz, ama neye sebep olduğunuzu bilmiyorsunuz”. Evet, optik merkeze dikkat etmeyerek herkese prizmatik cam takıyormuşuz. Aslında yüksek miyopisi olan ben o tarihten itibaren merkezlemeye dikkat etmeden hiç cam montajı yapmadım, iş arkadaşlarıma da yaptırmadım. Lütfen bundan sonra sizler de maksimum özen gösterin. Çünkü hiçbirimizin normal bir reçeteye prizmatik cam takma hakkı yok. Öğrenci ve yeni mezun kardeşlerime işimizin ciddiyetiyle ilgili yol göstermesi dileklerimle. Saygılarımla…
Not: Bilip de yapmayanlara diyecek sözüm zaten yok.
Murat Akın
Kule Optik ve Lens
