HER YIL OCAK AYININ İKİNCİ HAFTASI “7-14 OCAK BEYAZ BASTON GÖRME ENGELLİLER HAFTASI” OLARAK KUTLANILAN HAFTADIR. PEKİ NEDİR BU BEYAZ BASTON?

Baston yüzyıllar boyunca körler tarafından kullanılmış olan bir araçtır. Ancak bugünkü bildiğimiz ilk baston, kaza sonucu gözlerini kaybetmiş olan James Biggs adlı İngiliz fotoğrafçı tarafından 1921 yılında geliştirilmiştir. James Biggs motorlu taşıtlardan kendini korumak amacıyla sürücülerin görebilmesi için bastonunu beyaza boyamaya karar verdi. Ancak 1931 yılına kadar beyaz baston topluma mal olan yaygın bir uygulama değildi. Şubat 1931’de Fransa’da GuillyD’herbemont adlı bir kişi ilk defa körlerin katıldığı Ulusal Beyaz Baston hareketi olarak bir kampanya başlattı. Bu kampanya Rotari kulüp tarafından İngiltere’de de başlatıldı. Mayıs 1931’de BBC Radyosu beyaz bastonun uluslararası düzeyde körleri temsil eden bir sembol olarak kabul edilmesini önerdi.

BASTONUN RENGİ BİZE NE ANLATIR?

Beyaz bastonlar pek çok ülkede kör veya görme engelli kişilerin bir sembolü olarak biliniyor. Beyaz baston, görme engellilerin kullandığı en çok bilinen araçlardan. Tamamen beyaz bastonlu bir insan görürseniz, bu genellikle kör ya da belli bir düzeyde görme engelli oldukları anlamına gelir.

Görme engelli bir kişi kırmızı – beyaz renkli baston taşıyorsa bu, görme engeli olan kişinin aynı zamanda işitme engelli olduğunu gösterir. Pek çok ülkede sağırlığın sembolü olarak beyaz bastona kırmızı şeritler veya bantlar koymaya başlandı. Altı Nokta Körler Derneği’nin paylaştığı bilgilere göre, kırmızı-beyaz baston titreşimli bir cihaz  ve pahalı. Bu nedenle Türkiye’de kullanılamıyor.

 DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜNÜN SON VERİLERİNE GÖRE;

Dünya’da, en az 2.2 milyar insanın görme engelli (görme bozukluğu veya körlüğü) olduğu ve 1 milyardan fazla görme engelli insanın tedavi ile sağlığına kavuşabileceği diğer 1 milyar insanın sorununa henüz müdahale bile edilmediği raporla ortaya kondu.

Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanan ilk Görme Engellilik Dünya Raporuna göre; Dünya genelinde 1 milyardan fazla insan görme engelli olarak yaşıyor, çünkü kısa ve uzağı görememe, glokom ve katarakt gibi koşullar için ihtiyaç duydukları özenli tedavi desteği alamıyorlar.

Dünya Sağlık Örgütü’nün 2020 vizyonu ”GÖRME HAKKI” Girişimi ile önlenebilir körlüklerin ortadan kaldırılması amaçlanıyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ‘nün tahminlerine göre:

* Dünya’da 284 milyon kişi görme engelli,
* Bunların 39 milyonu kör ve 245 milyonu da orta veya ileri derecede görme kusuru vardır,
* Mevcut körlüğün %80’i tedavi edilebilir önlenebilir,
* Görme kusurlularının %90’ı gelişmekte olan ülkelerdedir,
* Görme kusurluların yaklaşık %65’i 50 yaş üzerindedir,
* 19 milyon çocuk görme kusurludur,

“DÜNYADA 246 MİLYON İNSAN GÖRME ENGELLİ”

Dünya Sağlık Örgütü rakamlarına göre dünyada şu anda 284 milyon insan görme engelli, 39 milyon insan ise görmüyor. Bu programlarda amaç görme engelli olan insanların görme sorunlarını düzeltmek üzere bazı önlemler almak, farkındalık yaratmak, görme engelli insan sayısını azaltabilmek. Sivil toplum kuruluşları ve devletin ilgili bakanlıkları farkındalık yaratarak bu sorunların çözümüne yönelik projeler üretmeli.

“ÇOCUKLARIN GÖRME ENGELİ SORUNLARINDA ERKEN TEŞHİS ÇOK ÖNEMLİ”

Çocuklar görme engeli sorunlarını küçük yaşlarda yaşamaya başlayabilir. Erken tanı ve uygun bir tedavi yöntemi ile çocuklarda oluşabilecek görme engeli önlenebilir. Çocuklarımızın bu sorunları genellikle 3 yaşına kadar düzeltilmelidir, yoksa bu sorunlar kalıcı görme kaybına neden olabilmektedir. 3 yaş altındaki çocukların göz taramasının zamanında yapılması gereklidir. Bu konuda aileler eğitilmeli ve bilinçlendirilmelidir. Tıpkı aşılarda olduğu gibi çocuklarda 3 yaş göz muayenesinin zorunlu hale getirilmesi çok doğru bir adım olur diye düşünüyorum.

 Gözün görmeyi etkileme koşullarının en yaygın ana nedenleri:

• Miyop: İç mekânlarda geçirilen zamanın artması ve “işe yakın çalışma” faaliyetlerin uzaması, daha fazla insanın rahatsızlığına neden olmaktadır. Dış mekânda geçirilecek süre bu riski azaltabilir.
• Diyabetik Retinopati: Artan sayıda insan diyabetle (şeker hastalığı) birlikte yaşıyor, özellikle de Tip 2 de tespit edilip te tedavi edilmediği zaman kişinin görüşünü etkileyebilecektir. Neredeyse diyabetli tüm insanlar yaşamları boyunca bir çeşit retinopatiye sahip olacaklardır. Rutin göz kontrolleri ve iyi diyabet kontrolü insanların görüşlerini bu durumdan koruyabilir.
• Geç tespit: Toplumların zayıf veya yetersiz entegre göz bakımı hizmetlerinin olmaması nedeniyle, çoğu insan gözün görme koşullarını tespit edebilen ve uygun önleyici bakım veya tedavinin sağlanmasına yol açan rutin kontrollere erişememektedir.

HAYATLARINI KOLAYLAŞTIRMA EYLEMLERİ

Günümüzde kör yada görme engeli yaşayanlar için toplum olarak yaptığımız hayatlarına bir nebze katkıda bulunmaya çalıştığımız alanlarsa şöyle;

Kaldırımlardaki sarı bantlar, görme engelli vatandaşların bastonlarıyla dokundukları sarı çizgi üzerindeki küçük çentikleri hissederek yollarını bulabilmelerini sağlıyor.  Sarı bandın üzerinde yürüyen görme engelliler çukurlara düşmeden, araç yoluna çıkmadan, dönemeçlerde bir yere çarpmadan yola devam edebiliyorlar. Ancak sarı bandın kullanımını önleyen birçok kötü örnek de mevcut. Kaldırımlara konulan çöp kutuları, yaya yoluna park eden araçlar, esnaf tarafından kaldırıma konan masa ve sandalyeler… Biraz daha onları düşünerek hareket etsek fena olmaz değil mi ne dersiniz. Unutmayın ki her birimiz bir engelli adayıyız ve bunun görme engeli olmayacağının garantisi yok.

GÖRME ENGELLİ NBİREYLERİN OKUMASI İÇİN BRAİLLE ALFABESİ.

BELEDİYELERİN FARKINDALIĞIYLA DEĞİŞTİRİLEN  SESLİ VE KABARTMALI YAZILI TRAFİK IŞIKLARI

Sözlerime son verirken; gökyüzünün maviliğini,insanların yüzündeki tecrübe kırışıklıklarını, bayrağımızın üzerindeki anlı şanlı ay-yıldızımızı ve temsil ettiği kanların rengini, her yeni güne açtığımızda gözlerimizi hissettiğimiz güneşi ve gözlerimizi kamaştıran ışığının kısacası bize sıradan gelen sürekli gördüğümüz şeylerin aslında ne kadar kıymetli ve önemli olduğunu tekrar tekrar hatırlatmaktan onur duyarım. Görmenin ne kadar kıymetli olduğu kendime hatırlatmak istediğim zamanlarda “küçük bir çocuğun gözlüğünü taktıktan sonra anne artık rüyalarım daha net mi olacak?” dediği gelir aklıma.

Rönesans döneminde 1500’lü yıllarda yaşayan Leonardo da Vinci görmenin önemini kendi kaleminden göz ve görmenin önemi; “Ruhun penceresi olarak isimlendirebileceğimiz göz, doğanın sonsuz eserlerini tamamen ve fazlasıyla değerlendirebilen temel bir araçtır. Kulak ikinci sıradadır; onun saygınlığı, gözün gördüklerini işitmesinden gelir.”

 UNUTMAYALIM Kİ HEPİMİZ BİRER ENGELLİ ADAYIYIZ.

DÜZENLİ PERİYOTLARDA KONTROLLERİMİZİ YAPTIRALIM.

ENGELLİ BİREYLERİN HAYATINI ZORLAŞTIRMAK DEĞİL KOLAYLAŞTIRMAYI GÖREV EDİNELİM.

Haber:

Esma Rabia KÖSE

Optisyen