”Optisyenlik Bölümü Eğitim ve Tecrübe Atölyesi” facebook grubumuzda mesleki konuları işlemeye devam ediyoruz. Bu günlerde eğitim grubumuzda ” progresif camlarda koridor mesafesi ” hakkında meslektaşlarımıza bir soru yönelttik.
Aynı soruyu Beta Optik’ten Sayın Erdal ÖZKAVAK Beyefendiye de sorduk. Bakalım işin uzmanları ” progresif camlarda koridor mesafesi ” hakkında neler düşünüyor.
SORULAR :
Montaj kartınızda görüldüğü üzere 5-7-9-11-13-15 koridor mesafeleri vardır.
1-) Neden bu kadar birbirine yakın koridor mesafeleri vardır ?
CEVAP : Koridor mesafelerinde birbirine yakın sunulan koridor seçenekleri, kullanıcının ihtiyacına en iyi karşılığı elde etme imkanıdır. Progresyon geçişinde 2 mm farklılık bile önemlidir esasen. Presbiyopinin her evresine uygun yüzey tasarımı elde etmek, her kategoride farklı dizaynlara sahip progresif tercihini mümkün kılmak ve seçilen çerçeve ekartmanına da uygun –diğer uygunlukları da sağlamak koşuluyla- seçenekler sağlamak amacıyla
bu çeşitlilik sunulmaktadır.
a-) Hastaya seçtiğimiz çerçeveye 5-7-9-11 mm koridorların hepsi uyuyor. Bu durumda hangi koridor mesafesini seçmeliyiz?
CEVAP : Koridor (Progresyon) mesafeleri, presbiyopun yaşamsal alışkanlıkları, çalışma koşulları dikkate alınarak tayin edilmelidir. Yani, öncelikle kullanıcıya uygun koridor mesafesi tayin edilmeli, sonrasında buna uyumlu çerçeve seçenekleri sunulmalıdır. İleri presbiyoplarda (Yüksek adisyon), kompakt (küçük/kısa) bir çerçeve seçildiği için, küçük koridor tercihi, akomodosyonu (Uyum gücü) oldukça zorlaştıracak, bazen imkansız hale getirecektir. Nitekim, genç presbiyoplarda da (düşük adisyon), günlük yaşam biçimine göre kompakt bir çerçeve tercihi ve alternatif kısa koridor mesafelerinden birisii uygun olacaktır.
b-) Koridor mesafelerini neye göre seçiyoruz.
CEVAP : Koridor mesafesi öncelikle, presbiyopi kategorisine göre değerlendirilmeli, kullanıcının yaşamsal aktiviteleri göz önüne alınarak belirlenmelidir. Yani, daha çok masabaşı çalışanlar, memur, muhasebeci, mimar, öğretmen-öğretim görevlisi, ev hanımı v.b. orta mesafe görüşün desteklenmesi durumlarında, 9,11,13 gibi koridorlar tercih edilebilir, bu kapsamdaki kullanıcılar yüksek adisyonlara 3.00 ve > sahip ise, genelde 13,15 mm koridor tercih edilebilir. Koridor mesafesi, montaj artısının altında, adisyonun başladığı prizma kontrol noktası ile yakın referans dairesi arasındaki mesafedir. Buradan hareketle, örneğin 3.00 adisyon diyoptrisi, 9 mm koridora işlendiğinde, her 1 mm’deki diyoptri gücü 0,33 dyp iken, 13 mm koridorda 0,23 dyp/mm olacaktır. Bu da, daha yumuşak bir diyoptri geçişi ile akomodosyonu kolaylaştıracaktır. Genç prespiyoplarda (0.50 – 1.75 add.) aynı yaşamsal koşullar için daha kısa koridor (5,7,9) uyum sorunu yaratmayacaktır. Koridor mesafeleri ile ilgili ekteki eşel incelenebilir. Görüleceği üzere, çerçeve montaj yada pupil yüksekliği (PH) mesafesi ile koridor mesafesi arasında 9 mm fark söz konusudur. Zira, montaj +’sı ile adisyon değerinin yani progresyonun (koridor) başlangıcı olan prizma kontrol noktası – dikey eksende camın geometrik merkezi- arasında 3 mm mesafe vardır. Yakın referans dairesini çapı ise 6 mm.’dir. Genelde, çerçevenin yakın referans dairesini kurtarması önerilir. Netice itibariyle, 11 mm koridor tercih edebilmek için, PH’ın (Montaj yüksekliği) minimum 20 mm olması gerekir. Koridor mesafesi tercihinde şahsi önerim; 0.50 – 1.75 add. aralığı için 5,7,9. 2.00 – 2.75 add. için 9,11. 3.00 – 4.00 add. arası içinse 13,15. Elbette, diğer ayrıntıların da göz önünde bulundurulması gerekir.
2-) Kişinin mesleği ile takılacak olan progresif camın koridor mesafesi arasında bir bağlantı var mıdır? Masa başı kimse ile şoför kimse aynı koridor mesafesini kullanabilir mi?
CEVAP : Elbette bu bağlantı vardır. Yukarıda da bahsedildiği gibi, masabaşı çalışmalarda orta görüş mesafesini destekleyecek koridor uzunluğu tercih edilmelidir. Aynı tercih şoförlük yapan, yada işi gereği çok yoğun olarak araç kullanan presbiyoplar için de geçerlidir. Bir fark vardır elbette, araç kullanıcıları camın yakın görüş alanını pek kullanmazlar, zira araç kullanırken, cep telefonları ile meşgul olunmamalıdır.
3-) Kişinin uzak yakın diyoptrileri ile koridor mesafesi arasında bir bağlantı var mıdır?
a-) Uzaklar konveks olursa koridor nasıl olmalı?
b-) Uzaklar konkav olursa koridor nasıl olmalı?
CEVAP : Genel olarak koridor mesafesi, yukarıda izah etmeye çalıştığım hususlara göre tayin edilmelidir. Bu konuda klişe bir tanım bulunmamaktadır. Önemli olan, kullanıcının adisyonuna, yaşam tarzı ve alışkanlıklarına uygun korelasyonu kurgulamaktır.
Uzak kırma kusurunun konvex, emetrop ve düşük miyopi olması halinde seçilen koridor mesafesine göre orta ve yüksek miyopide 2 mm daha kısa koridor tercihi uygun olacaktır.
Günümüzde, çerçeve ve diğer kişisel parametrelere göre, progresif dizaynı optimize edilebilmekle birlikte, koridor tayininin Optisyen tarafından belirlenmesi, olası uygunsuzlukları önleyecektir.
ERDAL ÖZKAVAK (Beta Optik Yön.Kur. Üyesi)
